BALIK HANDURAW

Ang "BALITAO" ang pinka una nga poetic forms nga binisaya. Gitoohan na sa wala pa kuno ang mga Espanyol naabot sa Pilipinas gigamit na ang balitao sa mga isla sa Sugbo.

Ang balitao usa ka "native dance" nga ipasundayag isip kalingawan kung adunay pyista sa baryo. Ang konsepto niini susama sa kanta ni Max Surban nga "Pasayawa ko Day". Ang babaye ug lalaki samtang sila magsayaw, magkanta usab sila inubanan sa tukar sa gitara. Ug sa binalaknon nga mga pulong mopadayag ang lalaki sa iyang gugma sa babaye ang ug babaye mo yam-id (reject) sa iyang gugmang gihalad. Arong pagpamatuod nga gihigugma sa lalaki ang dalaga ug siya seryoso sa iya mga katuyuan mogamit siya ug SIMILE:

" Sama kita sa duruha ka tolo sa tun-og,
Nga nahimutang sa usa ka bulak;
Usay atong kinabuhi,
Usay atong kasingkasing, ug usay pagbati"

We two are like a pair of dew-drops
That settle in one flower;
You and I have one life,
One heart, one feeling.

Kung ang babaye mo sukli sa mga pasi-unang pagdani sa lalaki. Ang lalaki usab lusob nga mopadayon sa iyang mga tuyo inubanan sa hugot nga paglaum nga maangkon ang gugma sa dalaga. Ug mogamit dayon siya ug mga pulong nga HYPERBOLE. Mo deklarar kini nga ang iyang gugma sama ka lapad o daku sa kalibutan. Ug mogamit siya ug mga pulong nga matam-is "METAPHOR" ug iyang tawgon ang dalaga nga salamin sa kaputli ug babaye nga mangiluy-on.

Nahibalo pa lamang ikaw sa paghigugma ko kanimo
Daw sama sa kalibutan ang wanang sa akong paghanduraw
Kanunay kong pagahilantawan ang imong kaanyag
Nga modala sa akong panumduman.

Gantihi intawon ang akong paglaum
Salamin sa kaputli, babaye sa kalooy,
Ikaw ra gayud ang sumbongan sa akong bakho sa hilom,
Kaloy0-i intawn ang akong panghayhay ug pangandoy

If you have but known how much i love you
My dreams of you is as wide as the world;
I always see your beauty
Gladdening my mind

Please reward my hope,
Mirror of purity, lady of mercy
To you alone I'll confess my silent grieving,
Have pity on my sighs and dreams

Ug tungod kai ang balitao ipasungdayag man isip kalingawan sa piyesta adunay gayud kini tinagsip nga pasi-aw sa ngadto ngadto. Ug ang babaye motobag usab sa lalaki pinaagi ug HYPERBOLI nga mga pulong pagtamay sa ulitao.

Bisag maghikog ka sa puno-an sa sibuyas
Dili ako kanimo Dong magalalis;
Ug ayaw lamang usab kini ikasakit
Kay pa-atbangan ko ikaw ug puno-an sa tamatis.

Even if you hang yourself from an onion bulb,
This I would not contradict;
But never fear and suffer
For i shall also do the same from the trunk of a tomato